LOGO
pl en

Diagnostyka i leczenie raka piersi u kobiet w ciąży

Agnieszka Żyromska, Magdalena Adamczak-Sobczak, Sylwia Szablewska

Affiliacja i adres do korespondencji
Curr Gynecol Oncol 2017, 15 (2), p. 120–128
DOI: 10.15557/CGO.2017.0012
Streszczenie

Rak piersi współistniejący z ciążą stanowi 10–20% wszystkich nowotworów piersi u kobiet poniżej 30. roku życia. Jego diagnostyka i leczenie wymagają uwzględnienia ryzyka poszczególnych metod postępowania dla zarodka lub płodu. Za badania bezwzględnie przeciwwskazane w ciąży uważa się tomografię komputerową i pozytonową tomografię emisyjną. Standardem leczenia jest zabieg operacyjny: mastektomia radykalna, którą można przeprowadzić na każdym etapie ciąży, lub operacja oszczędzająca pierś, zalecana wyłącznie w III trymestrze. Chemioterapię opartą na doksorubicynie i antracyklinach uważa się za względnie bezpieczną w II i III trymestrze. Przeciwwskazane są: leczenie hormonalne, stosowanie trastuzumabu i bifosfonianów. Szczególne ograniczenia dotyczą stosowania radioterapii. Skutki wewnątrzmacicznej ekspozycji na promieniowanie zależą od okresu ciąży, dawki promieniowania oraz mocy dawki. Narażenie na promieniowanie w okresie preimplantacji może prowadzić do śmierci zarodka lub popromiennej karcynogenezy. W okresie organogenezy istnieje ryzyko opóźnienia wzrostu płodu oraz powstania malformacji narządowych. Ekspozycja na promieniowanie pomiędzy 8. a 25. tygodniem ciąży wiąże się z ryzykiem rozwoju upośledzenia umysłowego, mikrocefalii i karcynogenezy. Powyżej 25. tygodnia ciąży stwarza wyłącznie ryzyko karcynogenezy. Oszacowano, że zastosowanie u kobiet ciężarnych terapeutycznych dawek radioterapii na obszar klatki piersiowej wiąże się z niedopuszczalną ekspozycją płodu na promieniowanie. Jedyną metodą napromieniania dopuszczalną w ciąży, w I i II trymestrze, jest śródoperacyjna radioterapia wiązką elektronową na obszar loży po guzie piersi. Decyzja o podjęciu i kontynuacji leczenia onkologicznego u ciężarnych kobiet powinna być poprzedzona szczegółową analizą potencjalnych korzyści i ryzyka oraz uwzględniać wolę pacjentki.

Słowa kluczowe
ciąża, radioterapia, rak piersi, promieniowanie, wytyczne