Wyniki leczenia chorych na raka szyjki macicy są ściśle związane z takimi czynnikami prognostycznymi, jak wielkość guza, obecność przerzutów w węzłach chłonnych miednicy, naciekanie przymacicz i stopień zróżnicowania nowotworowego. Celem pracy była analiza wyników leczenia 338 pacjentek z rakiem szyjki macicy w stopniu FIGO IB–IIA leczonych operacyjnie w Centrum Onkologii w Bydgoszczy w latach 2002–2015. Odnotowano znaczące statystycznie różnice w przeżyciach całkowitych w zależności od wielkości guza szyjki macicy i stopnia FIGO oraz w przeżyciach wolnych od wznowy w zależności od obecności przerzutów w węzłach chłonnych miednicy. U 29,3% chorych wystąpiło niepowodzenie leczenia. U 54,5% pacjentek z tej grupy była to wznowa węzłowa, a u 26,3% – wznowa centralna. Mediana czasu wystąpienia wznowy węzłowej wynosiła 14 miesięcy, wznowy miejscowej – 13 miesięcy. Wyniki przeprowadzonej analizy potwierdzają zależność rokowania chorych na raka szyjki macicy od stanu węzłów chłonnych miednicy i wielkości guza pierwotnego.

Cel pracy: Analiza czynników prognostycznych oraz wyników leczenia chorych z gruczołowym rakiem szyjki macicy leczonych operacyjnie. Materiał i metody: Szczegółowej analizie poddano grupę 120 pacjentek z gruczołowym rakiem szyjki macicy leczonych w latach 1985–2007 w Klinice Ginekologii Onkologicznej Centrum Onkologii, Oddział w Krakowie. Wszystkie chore poddano pierwotnie leczeniu operacyjnemu. Wyniki leczenia skojarzonego oceniano podczas pierwszej kontroli (od 6 tygodni do 3 miesięcy) po zakończeniu uzupełniającej radioterapii na podstawie badania klinicznego i badań obrazowych. Jako kryterium oceny skuteczności leczenia przyjęto czas do progresji choroby oraz przeżycia 5-letnie. Prawdopodobieństwo przeżycia oszacowano metodą Kaplana–Meiera. W celu oceny istotności statystycznej prezentowanych w wynikach różnic posłużono się testem log-rank według Peto, a w celu oceny wpływu czynników na ryzyko zgonu – modelem hazardu Coxa. Wyniki: Odsetek przeżyć całkowitych 5-letnich w grupie 120 chorych z gruczołowym rakiem szyjki macicy wyniósł 74,3%. U 32 pacjentek (26,6%) wystąpił nawrót choroby nowotworowej. Średni czas do progresji wyniósł 24,6 miesiąca, a mediana czasu do progresji – 27 miesięcy. Analiza wielocechowa wykazała znamienny statystycznie negatywny wpływ menopauzy, chorób współistniejących, zajęcia naczyń limfatycznych i krwionośnych oraz przerzutów do węzłów chłonnych miednicznych na czas przeżycia całkowitego. Wnioski: Pierwotne leczenie chirurgiczne jest skuteczną metodą leczenia chorych z gruczołowym rakiem szyjki macicy w stopniach IA i IB. W analizie wieloczynnikowej niekorzystny wpływ na przeżycia mają: obecność menopauzy, choroby współistniejące, zatory z komórek raka w naczyniach limfatycznych oraz przerzuty w węzłach chłonnych miednicy mniejszej.

Angiogeneza nowotworowa wydaje się istotnym procesem w rozwoju raka jajnika. Bewacyzumab jest przeciwciałem monoklonalnym zdolnym do neutralizacji naczyniowo-śródbłonkowego czynnika wzrostu, promotora początkowej fazy angiogenezy. W dwóch badaniach klinicznych III fazy (Gynecologic Oncology Group – GOG 218 oraz ICON7) wykazano skuteczność chemioterapii pierwszego rzutu w skojarzeniu z bewacyzumabem i następowym leczeniem podtrzymującym bewacyzumabem w porównaniu z samą chemioterapią, jednak bezwzględne korzyści czasu wolnego bez progresji pozostają niewielkie, bez wpływu na przeżycie całkowite. W badaniu OCEANS oceniono korzyści wynikające z włączenia bewacyzumabu do terapii karboplatyną i gemcytabiną u kobiet z nawrotowym rakiem jajnika wrażliwym na platynę. Leczenie oparte na bewacyzumabie wydłużyło czas przeżycia bez progresji choroby z 8 do 12 miesięcy. Nie stwierdzono różnicy w odniesieniu do przeżycia całkowitego między dwiema grupami pacjentek. W badaniu klinicznym GOG 213 (Gynecologic Oncology Group 213) kobietom z nawrotowym rakiem jajnika wrażliwym na platynę losowo przypisywano rodzaj leczenia (karboplatynę plus paklitaksel z lub bez bewacyzumabu). Zaobserwowano istotną poprawę w zakresie przeżycia bez progresji choroby (odpowiednio 14 i 10 miesięcy). Odnotowano tendencję do poprawy w zakresie przeżycia ogólnego, jednak bez istotności statystycznej. W oparciu o wyniki badania AURELIA 14 listopada 2014 roku Agencja Żywności i Leków zatwierdziła bewacizumab w skojarzeniu z paklitakselem, pegylowaną liposomalną doksorubicyną lub topotekanem w leczeniu chorych z wrażliwym na platynę nawrotowym rakiem jajnika. Rak jajnika jest pierwszym nowotworem, wobec którego badane są te leki. W niniejszej pracy opisano rolę inhibitorów angiogenezy w nabłonkowym raku jajnika.

Rak zrazikowy gruczołu piersiowego in situ należy do postaci nieinwazyjnych nowotworów złośliwych o tej lokalizacji narządowej. Jego zdiagnozowanie jest markerem zwiększonego ryzyka rozwoju w przyszłości innych typów histologicznych raka piersi. Zrazikowy rak piersi in situ to najczęściej guz bezobjawowy, nieposiadający charakterystycznych cech radiologicznych. Do jego wykrycia dochodzi zwykle przypadkowo, w trakcie diagnostyki zmian uwidocznionych podczas skriningu mammograficznego. Najbardziej istotnym problemem klinicznym związanym ze zdiagnozowaniem tego nowotworu jest ryzyko współistnienia zmiany z innym rodzajem histologicznym raka piersi. Zgodnie z aktualnymi standardami leczenia chorych ze zrazikowym rakiem piersi in situ zalecana jest najczęściej biopsja chirurgiczna zmiany. Szczegółowe zasady postępowania terapeutycznego zależą od okoliczności zdiagnozowania guza. Rozpoznanie choroby wymaga oceny histopatologicznej preparatów tkankowych, pochodzących z bloków parafinowych. Niezbędne jest określenie podtypu histologicznego wykrytej zmiany, które wykazują znaczne różnice dotyczące przebiegu choroby (postać klasyczna, podtyp pleomorficzny, podtyp w stadium rozkwitu bądź podtyp comedo z martwicą). W odróżnieniu do typu klasycznego zrazikowego raka piersi in situ, pozostałe postaci cechuje istotnie wyższe ryzyko współistnienia form raka naciekającego piersi. W przypadku ich stwierdzenia konieczne jest operacyjne wycięcie zmiany. Wykrycie postaci klasycznej raka zrazikowego gruczołu piersiowego in situ nie wiąże się z taką koniecznością (możliwość aktywnego nadzoru chorych).