Cel pracy: Celem prezentowanej pracy było porównanie metod oceny grubości naciekania mięśniówki trzonu macicy u pacjentek z rakiem trzonu macicy. Przeanalizowano zgodność wyników rezonansu magnetycznego miednicy i śródoperacyjnej oceny naciekania miometrium dokonanej przez patologa z ostatecznym wynikiem badania histopatologicznego. Materiał i metody: Analiza materiału klinicznego obejmuje chore na raka endometrium leczone pierwotnie chirurgicznie w krakowskim oddziale Centrum Onkologii w latach 2012–2014. Przedoperacyjnie wykonywano rezonans magnetyczny miednicy z oceną naciekania miometrium. W trakcie zabiegu przekazywano wyciętą macicę do badania doraźnego. Przeanalizowano zgodność wyników oceny naciekania miometrium w rezonansie magnetycznym miednicy i śródoperacyjnej oceny patologa z ostatecznym wynikiem histopatologicznym. W analizie statystycznej wykorzystano współczynnik kappa Cohena. Wyniki: Uwzględniono historie choroby 128 pacjentek z rakiem endometrium. Czułość wykonanych przedoperacyjnie badań rezonansu magnetycznego wyniosła 81%, a czułość badania śródoperacyjnego – 84,11%. Współczynnik kappa Cohena to odpowiednio 0,61% i 0,655%, co oznacza dużą zgodność. Obie metody są bardziej dokładne w przewidywaniu nacieku <1/2 grubości miometrium. Ocena naciekania miometrium podczas badania doraźnego okazała się metodą o wyższej czułości, ale niższej swoistości niż rezonans magnetyczny. Wnioski: Dokładność oceny naciekania miometrium w badaniu rezonansu magnetycznego i śródoperacyjnej ocenie patologa jest zbliżona. Użyteczność kliniczna obu metod wczesnej oceny naciekania mięśniówki trzonu macicy przemawia na korzyść metody tańszej i szybszej, czyli badania śródoperacyjnego.

Wstęp: Celem badania było porównanie stopnia złośliwości histologicznej nowotworu u chorych na raka endometrium, ocenianego z zastosowaniem metod przed- i pooperacyjnych. Metoda: Analizą retrospektywną objęto dokumentację medyczną 43 pacjentek operowanych w latach 2012–2019 z powodu raka endometrium. Głównymi zmiennymi zależnymi były stopnie złośliwości histologicznej oceniane na podstawie wyników uzyskanych po przedoperacyjnym wyłyżeczkowaniu jamy macicy lub pooperacyjnie na podstawie próbek pobranych podczas zabiegu. Zmienne niezależne obejmowały wiek, typ zabiegu (laparoskopia lub laparotomia), przed- i pooperacyjne stężenie hemoglobiny oraz długość pobytu w szpitalu. Wyniki: Średnia wieku wyniosła 62,14 ± 9,14 roku, natomiast długość hospitalizacji 6,51 ± 3,46 dnia. Średnie wartości przed- i pooperacyjnego stężenia hemoglobiny wynosiły odpowiednio 12,44 ± 1,51 mg/dl i 10,91 ± 1,28 mg/dl. Zgodnie z wynikami uzyskanymi po wyłyżeczkowaniu jamy macicy stopnie G1, G2 i G3 stwierdzono odpowiednio u 21 (48,8%), 19 (44,2%) i 3 (7,0%) pacjentek, podczas gdy analiza skrawków parafinowych ujawniła stopnie G1, G2 i G3 odpowiednio u 12 (27,9%), 22 (51,2%) i 9 (20,9%) pacjentek. Odnotowano przeciętną (współczynnik kappa = 0,365), ale istotną statystycznie (p = 0,001) zgodność między oceną przed- i pooperacyjną. Omówienie: Wyniki badania potwierdzają dane z piśmiennictwa wskazujące, że przedoperacyjna ocena stopnia złośliwości histologicznej nowotworu przeciętnie dokładnie przewiduje ostateczne wyniki badania histopatologicznego. Należy zachować ostrożność przy podejmowaniu decyzji jedynie w oparciu o rezultaty uzyskane w wyniku abrazji jamy macicy. Niezbędne są dalsze udoskonalenia w zakresie przedoperacyjnych metod diagnostycznych stosowanych u chorych na raka endometrium.

Cel: Rak piersi jest chorobą heterogenną pod względem histologicznym i biologicznym. W badaniu dokonano analizy znaczenia prognostycznego nowego wskaźnika stanu zapalnego przed rozpoczęciem leczenia u pacjentek z rakiem piersi i obecnością receptorów hormonalnych (HR+) oraz brakiem ekspresji receptora czynnika wzrostu naskórka (HER2−). Metoda: Analizą retrospektywną objęto 80 pacjentek, u których w okresie od stycznia 2014 do grudnia 2018 roku rozpoznano raka piersi HR+/HER2−. Obliczono prognostyczny wskaźnik stanu zapalnego (prognostic inflammatory index, PII): PII = średnia objętość płytek krwi (mean platelet volume, MPV) × stosunek neutrofili do limfocytów. Punkt odcięcia wskaźnika PII był najlepszą wartością przewidywaną w analizie pola pod krzywą ROC (receiver operating characteristic). W celu określenia czasu wolnego od choroby (disease-free survival, DFS) zastosowano metodę Kaplana–Meiera, a do porównania wskaźnika DFS w dwóch grupach pacjentek – test log-rank. Przeprowadzono analizę wieloczynnikową metodą regresji Coxa z czynnikami prognostycznymi określonymi w analizie jednoczynnikowej. Wyniki: Mediana okresu obserwacji wyniosła 38 (19–66) miesięcy. Wskaźnik pięcioletniego przeżycia wynosił 91,3%, a pięcioletniego przeżycia wolnego od choroby – 87,9%. Optymalna wartość odcięcia dla wskaźnika PII (MPV × stosunek neutrofili do limfocytów) obliczona na podstawie analizy krzywej ROC wyniosła 22 [pole pod krzywą, AUC 735, HR % CI (przedział ufności) 0,561–0,909, czułość 72,7%, specyficzność 70,4%]. PII ≤22 i >22 stwierdzono odpowiednio u 60 i 32 pacjentek. W grupie z wysoką wartością wskaźnika PII odnotowano krótszy czas przeżycia bez choroby w porównaniu z grupą z niską wartością tego wskaźnika (p = 0,001). Na podstawie analizy wieloczynnikowej stwierdzono, że wskaźnik PII jest niezależnym czynnikiem prognostycznym (p = 0,016). Omówienie: W niniejszym badaniu stwierdzono, że podwyższona wartość PII (MPV × stosunek neutrofili do limfocytów) stanowi niezależny czynnik złego rokowania u leczonych operacyjnie pacjentek z rakiem piersi HR+/HER−. Konieczne jest przeprowadzenie prospektywnych badań w celu ustalenia znaczenia prognostycznego tego wskaźnika.

Cel badania: Analiza częstości występowania, objawów klinicznych, metod leczenia, dokładności analizy skrawków mrożonych, cech histopatologicznych oraz wyników leczenia złośliwych nowotworów jajnika u nastoletnich pacjentek. Materiał i metody: Oceną retrospektywną objęto kobiety poniżej 21. roku życia leczone w okresie od stycznia 2000 do grudnia 2016 roku z powodu złośliwych guzów jajnika. W ocenie uwzględniono dane demograficzne, cechy kliniczne, dolegliwości, stężenie markera CA-125 (CA-125) i alfa-fetoproteiny (AFP) oraz stopień zaawansowania raka jajnika według Międzynarodowej Federacji Ginekologii i Położnictwa (International Federation of Gynecology and Obstetrics), cechy histopatologiczne, metody leczenia i występowanie nawrotów. Wyniki: Analizą objęto łącznie 964 pacjentki, w tym 22 w wieku poniżej 21 lat (2,2%), u których rozpoznano pierwotne nowotwory jajnika. Największy odsetek nowotworów stanowiły nowotwory germinalne i nabłonkowe (w obu przypadkach n = 9, 45%). U pacjentek w wieku poniżej 17 lat rozpoznano 2 guzy germinalne oraz 1 guz sznurów płciowych, ale żadnych nowotworów nabłonkowych. Osiem spośród 9 nowotworów nabłonkowych stanowiły guzy o granicznej złośliwości, natomiast u 1 pacjentki wykryto dobrze zróżnicowanego surowiczego torbielakogruczolakoraka. Średnia czasu obserwacji wynosiła 103,4 ± 40,06 miesiąca. Wnioski: W przeciwieństwie do poprzednich doniesień, w obecnym badaniu wykazano brak różnicy w występowaniu guzów germinalnych i nabłonkowych u chorych poniżej 21. roku życia w porównaniu z pacjentkami dorosłymi. Odnotowano korzystne wyniki chirurgicznego leczenia oszczędzającego zachowującego płodność z lub bez chemioterapii.

Rak endometrium jest jednym z najczęstszych nowotworów złośliwych u kobiet w krajach rozwiniętych. Częstość jego występowania stale rośnie. Rokowanie – szczególnie w przypadku nawrotu i w zaawansowanym stadium choroby – jest złe. Dlatego wciąż poszukuje się nowych możliwości terapeutycznych. Jednym z celów nowoczesnych metod diagnostyki oraz leczenia raka endometrium mogą być nowotworowe komórki macierzyste. Są to komórki o właściwościach komórki macierzystej szpiku, które nabyły mutację onkogenną, zyskały możliwość samoodnowy oraz różnicowania i generowania całej populacji komórek nowotworowych. Wiele badań skupia się na poszukiwaniu markera (lub markerów) nowotworowych komórek macierzystych, który pozwoliłby na ich precyzyjną identyfikację i opracowanie zindywidualizowanej terapii celowanej. Można przypuszczać, że glikoproteina CD133, znana również jako prominin-1, może być obiecującym markerem powierzchniowym do identyfikacji nowotworowych komórek macierzystych, w tym w raku endometrium. Celem pracy jest przedstawienie stanu badań nad koncepcją macierzystych komórek nowotworowych w raku błony śluzowej trzonu macicy, zwłaszcza odnoszących się do komórek CD133, które prezentują właściwości podobne do komórek pnia.

Nowotwory trzonu i szyjki macicy należą do najczęstszych nowotworów występujących u kobiet. Podstawową metodą terapii jest leczenie operacyjne, w razie potrzeby kojarzone z innymi metodami: radioterapią czy leczeniem systemowym. Mimo pierwotnie radykalnego leczenia u części pacjentek może dojść do nawrotu lub progresji choroby. O ile we wczesnych stadiach raka postępowanie jest stosunkowo proste i wiąże się z niższą umieralnością i mniejszymi powikłaniami, o tyle chirurgiczne leczenie nowotworów zaawansowanych i nawracających jest znacznie bardziej skomplikowane i często wymaga rozległych procedur. Operacja wytrzewienia miednicy polega na usunięciu niektórych albo wszystkich narządów miednicy. W przypadku raka przetrwałego lub nawracającego po początkowym leczeniu jest to operacja trudna, związana zwykle z wysokim odsetkiem powikłań pooperacyjnych i wyższą śmiertelnością okołooperacyjną. Daje jednak chorym szansę na wyleczenie, które bez interwencji chirurgicznej bywa niemożliwe. U starannie wybranych pacjentek może łagodzić objawy choroby podstawowej. Operacja wytrzewienia składa się z dwóch etapów: resekcji i rekonstrukcji. W trakcie rekonstrukcji odtwarza się ciągłość przewodu pokarmowego i dróg moczowych, a sposób rekonstrukcji – szczególnie w przypadku dróg moczowych – różni się w zależności od wielu czynników, omówionych w niniejszym artykule.

Złośliwy międzybłoniak otrzewnej jest rzadką chorobą i zwykle rozwija się u osób w wieku od 50 do 69 lat. Ekspozycję na azbest odnotowano u 80% chorych z międzybłoniakiem opłucnej i jedynie u 8% z międzybłoniakiem otrzewnej. Rokowanie jest złe, a mediana przeżycia wynosi <1 rok. W pracy przedstawiamy dwa przypadki złośliwego międzybłoniaka otrzewnej bez narażenia na działanie azbestu w wywiadzie.

Zespół Swyera – lub czysta dysgenezja gonad – jest jednym z rodzajów dysgenezji gonad. Osoba z zespołem Swyera cierpi na pierwotny brak miesiączki i nie rozwija wtórnych cech płciowych. Siedemnastoletnia dziewczynka została przyjęta z powodu drobnokomórkowego raka jajnika prawego. Rozrodczak – dysgerminoma – ma kilka cech klinicznych i patologicznych wspólnych z drobnokomórkowym rakiem jajnika. W pracy przedstawiono przypadek rozrodczaka w zespole Swyera z niejednoznacznym wynikiem badania histopatologicznego.