Zastosowanie śródoperacyjnej radioterapii u chorych na wczesnego raka piersi – ocena efektywności i toksyczności leczenia
Bartosz Urbański1, Andrzej Roszak1,2,Krystyna Bratos1, Żaneta Wareńczak-Florczak1,Hanna Włodarczyk1, Piotr Milecki2,3, Aldona Karczewska-Dzionk2,3, Dawid Murawa4, Ewa Wierzchosławska2,5
Wstęp: Oszczędzające leczenie chorych na raka piersi (breast-conserving therapy, BCT) z uzupełniającą radioterapią stworzyło skuteczną alternatywę dla mastektomii. Standardowym postępowaniem po BCT jest napromienianie całego gruczołu piersiowego przez 5-7 tygodni. Cel pracy: Ocena skuteczności leczenia, analiza wczesnych i późnych odczynów popromiennych, efektu kosmetycznego oraz jakości życia. Materiał i metody: Przeanalizowano 150 pacjentek po BCT, śródoperacyjnej radioterapii (intraoperative radiation therapy, IORT) oraz napromienianiu z pól zewnętrznych (external beam radiotherapy, EBRT) z minimalnym okresem obserwacji 1 roku. Obserwacja w 1., 6., 12., 24. miesiącu od zakończenia leczenia obejmowała: badanie kliniczne, zdjęcie gruczołów piersiowych, analizę odczynów wczesnych i późnych. Po 6 miesiącach wykonano MMR i USG gruczołów piersiowych. Wyniki: Nie stwierdzono wznowy miejscowej. Ostra reakcja popromienna (w stopniach 1. i 2.) w obrębie skóry wystąpiła u 21,2% chorych (brak odczynów w stopniach 3. i 4.), bardzo dobry i dobry efekt kosmetyczny leczenia odnotowano u 81,5% badanych. Ból w obrębie gruczołu piersiowego zgłaszało 20,6%, a zwiększoną wrażliwość skóry – 17% pacjentek. Obrzęk gruczołu piersiowego stwierdzono u 81,3% chorych po 1 miesiącu, 63,4% po 6 miesiącach, 54,9% po 12 miesiącach i u 56% po 2 latach od zakończenia radioterapii. Zmianę zabarwienia skóry odnotowano u 67,8% chorych po 1 miesiącu, 44,1% po 6 miesiącach, 37,8% po 12 miesiącach i u 31% po 2 latach od zakończenia teleradioterapii. Omówienie: W trakcie obserwacji chorych nie stwierdzono wznowy miejscowej oraz odczynów w stopniu ciężkim. Śródoperacyjna radioterapia skróciła czas leczenia o tydzień, umożliwiła objęcie jednorodną dawką PTV i zmniejszyła ryzyko błędu geograficznego.