LOGO
pl en

Endometrioza i proces nowotworowy

Jacek J. Sznurkowski

Affiliacja i adres do korespondencji
CURR. GYNECOL. ONCOL. 2012, 10 (1), p. 61-70
Streszczenie

Endometrioza to łagodny proces rozrostowy, w którym tkanki błony śluzowej macicy występują ekotopowo. Schorzenie kojarzone jest powszechnie z niepłodnością oraz z bólem. Mała jest świadomość podobieństw endometriozy do procesu nowotworowego oraz zagrożeń onkologicznych związanych z jej występowaniem. Od 1925 roku, kiedy Sampson jako pierwszy zwrócił uwagę, że endometrioza może przekształcić się w zmianę złośliwą, w literaturze medycznej pojawiły się liczne publikacje obszernie dokumentujące związek gruczolistości z nowotworami, a w szczególności z rakiem jajnika. Celem pracy było zbadanie powiązań endometriozy z procesem nowotworowym poprzez przeszukanie anglojęzycznego piśmiennictwa medycznego pod kątem dowodów epidemiologicznych na związek endometriozy z rakiem, porównania cech kliniczno-patologicznych endometriozy i raka oraz porównanie cech molekularnych i genetycznych endometriozy z cechami „fenotypu raka” zdefiniowanymi przez Hanahana i Weinberga w publikacji zatytułowanej The hallmarks of cancer. Zebrano liczne dowody dużego podobieństwa endometriozy do procesu nowotworowego, związku z transformacją złośliwą oraz ze zwiększonym ryzykiem raka i innych nowotworów złośliwych. Nie jest jasne, czy zmiany endometriotyczne mogą bezpośrednio ulegać przemianie złośliwej, z etapem pośrednim, tzw. atypowej endometriozy, czy też endometrioza oraz rak posiadają wyłącznie wspólne początkowe, antecendentne mechanizmy i/lub czynniki predysponujące (np. genetyczną podatność, wrażliwość na ekspozycję toksynami środowiskowymi) z oczywistą dywergencją w przebiegu molekularnym. Występowanie endometriozy niewątpliwie stwarza zagrożenie onkologiczne, którego źródło powinno być wyjaśnione poprzez dalsze badania genetyczne i molekularne.

Słowa kluczowe
endometrioza, rak, rak jajnika, rak jasnokomórkowy, transformacja nowotworowa