Zastosowanie przeszczepiania alogenicznych komórek macierzystych krwiotworzenia stale wzrasta z uwagi na stały postęp technik medycznych, pozwalających na kwalifikację do wykonania tej procedury u chorych, którzy uprzednio mieli do niej przeciwwskazania. Jest ona z powodzeniem stosowana w leczeniu wielu nowotworów hematologicznych oraz innych schorzeń. Nadal poważnym problemem pozostaje rozwój choroby przeszczep przeciwko gospodarzowi (GvHD) jako powikłanie użycia tej formy terapii. Leczeniem z wyboru ostrej postaci GvHD w stopniu II-IV są glikokortykoidy (prednizolon) w dawce 1-2 mg/kg/dziennie, w połączeniu z inhibitorami kalcyneuryny (cyklosporyna A lub takrolimus). Chorzy sterydooporni stanowią bardzo poważny problem terapeutyczny, wymagają bowiem nasilenia immunosupresji. Standard postępowania u tych pacjentów zależy od doświadczeń ośrodka leczącego i zazwyczaj obowiązuje indywidualne podejście do chorego. Brakuje kontrolowanych badań klinicznych udowadniających wpływ na przeżycie konkretnego postępowania ratunkowego w leczeniu sterydoopornej ostrej GvHD. Można zastosować w tej sytuacji: kwas mykofenolowy, metotreksat, cyklofosfamid, pentostatynę, inhibitory mTOR, przeciwciała przeciwko TNF-α czy IL-2 oraz mono- i poliklonalne przeciwciała skierowane przeciwko limfocytom T. Opcje niefarmakologiczne obejmują użycie zewnątrzustrojowej fototerapii czy alogenicznych mezenchymalnych komórek macierzystych. W celu poprawy jego skuteczności leczenie ratunkowe w przypadku stwierdzenia sterydooporności powinno być zastosowane jak najszybciej, najlepiej w ciągu 2 tygodni od rozpoznania GvHD. Niemniej jednak ogólna skuteczność i toksyczność większości podejść terapeutycznych są niezadowalające. Przyszłość to zastosowanie regulatorowych limfocytów T czy użycie małych cząsteczek wpływających na przekazywanie sygnału pomiędzy komórkami prezentującymi antygen a komórkami efektorowymi.

ostra choroba przeszczep przeciwko gospodarzowi, leczenie ratunkowe, przeszczepienie alogenicznych krwiotwórczych komórek macierzystych, mezenchymalne komórki macierzyste, zewnątrzustrojowa fototerapia