Rola przeszczepiania autologicznych krwiotwórczych komórek macierzystych w leczeniu guzów litych
Beata Młot, Krzysztof Gawroński, Sylwia Oborska, Wojciech Pielichowski, Piotr Rzepecki, Anna Waśko-Grabowska
Wysokodawkowa chemioterapia (HDC) z następowym przeszczepieniem autologicznych komórek krwiotwórczych (ASCT) jest stosowana w leczeniu guzów litych od lat 80. Najczęstszymi wskazaniami były: rak sutka, rak jajnika i guzy zarodkowe. Wyniki wielu badań drugiej fazy wskazywały na korzystny wpływ tej metody leczenia na przeżycie wolne od nawrotu i całkowite przeżycie w porównaniu z konwencjonalną chemioterapią. Niestety, dla większości typów guzów litych efekt ten nie został potwierdzony w badaniach trzeciej fazy. Znacząco spadła liczba autologicznych przeszczepień w raku sutka. Nie znaleziono dowodów o wyższości HDC w guzach mózgu i raku drobnokomórkowym płuca. Według stanowiska EBMT z 2006 roku wysokodawkowa chemioterapia z następową podażą komórek krwiotwórczych stanowi opcję terapeutyczną w przypadkach opornych bądź nawrotowych guzów zarodkowych o pierwotnym punkcie wyjścia pozagonadalnym. Dyskusyjna jest sprawa zastosowania tej metody w podobnych wskazaniach u chorych z guzem zarodkowym wywodzącym się z gonad. Pierwszym doniesieniem potwierdzającym skuteczność zastosowania wysokodawkowej chemioterapii w leczeniu pierwotnym nowotworów nienabłonkowych tkanek miękkich była praca Pritcharda i wsp. z 1998 roku. Autorzy udokumentowali w niej poprawę przeżycia wolnego od zdarzeń i całkowitego przeżycia (ES i OS) po zastosowaniu wysokich dawek melfalanu u dzieci w stadium IV neuroblastoma, które uzyskały całkowitą lub bardzo dobrą częściową remisję po zakończeniu chemioterapii indukcyjnej i leczeniu operacyjnym. Do chwili obecnej neuroblastoma pozostaje jedynym nowotworem, w przypadku którego w badaniu randomizowanym (u dzieci) wykazano korzystny wpływ przeszczepienia autologicznych komórek krwiotwórczych na ostateczne wyniki leczenia.