Diagnostyka obrazowa nowotworów germinalnych i gonadalnych
Norbert Stachowicz, Dorota Morawska, Jan Kotarski
Diagnostyka kliniczna zmian rozrostowych jajnika jest tym trudniejsza, im stopień zaawansowania klinicznego jest niższy, jednocześnie wczesne rozpoznanie daje najlepsze efekty terapeutyczne. Rzadko występujące guzy gonadalne i germinalne charakteryzują się podobnymi cechami ultrasonograficznymi jak inne guzy jajnika. W opisie wyniku badania sonograficznego należy uwzględnić następujące elementy: umiejscowienie, rozmiary i echostrukturę jajników, umiejscowienie zmian przydatkowych i ich stosunek do pozostałych struktur miednicy, dokładny opis elementów litych, przegród i wyrośli brodawkowatych w obrębie guza, obecność płynu w jamie otrzewnej. Wśród najbardziej przydatnych prognostycznie cech guza podejrzanego o rozrost złośliwy są wyrośla brodawkowate, dlatego też zawsze należy opisać ich lokalizację i wymiary oraz liczbę. Rokownicze znaczenie ma również liczba przegród oraz ich grubość. Ocena morfologii guza powinna także dotyczyć jego ścian zewnętrznych i wewnętrznych. Diagnostyka ultrasonograficzna może jedynie prognozować, czy zmiana ma charakter złośliwy, przy uwzględnieniu takich cech, jak obszary lite, wyrośla brodawkowate, przegrody czy nieprawidłowości przepływów naczyniowych w guzie. Ze względu na występowanie neoangiogenezy w guzach złośliwych ważne jest również badanie unaczynienia i przepływów naczyniowych w obrębie naczyń krwionośnych. W guzie złośliwym najczęściej można uwidocznić naczynia, w których stwierdza się wzrost prędkości przepływu późnorozkurczowego oraz spadek indeksów oporu RI<0,5 i pulsacji PI<0,8. Często też następuje wzrost szczytowej szybkości przepływu w czasie skurczu PSV>12 cm/s. Pomimo zaawansowanej i wciąż rozwijającej się techniki obrazowania sonograficznego z zastosowaniem kolorowego i power angio-Dopplera oraz możliwości wykorzystania techniki 3D/4D możemy jedynie podejrzewać rozrost złośliwy. Ostateczne rozpoznanie nowotworu złośliwego jest zawsze rozpoznaniem histopatologicznym.