LOGO
pl en

Znaczenie prognostyczne ekspresji HER-2/neu u chorych na wczesne postacie inwazyjnego raka szyjki macicy

Grzegorz Panek1, Marcin Ligaj2

Affiliacja i adres do korespondencji
GIN ONKOL 2007, 5 (4), p. 218-235
Streszczenie

Nadekspresja HER-2/neu uważana jest za istotny czynnik prognostyczny mogący wskazywać na agresywny przebieg kliniczny wielu nowotworów, w tym RSM. Materiał i metody: Posługując się metodą immunohistochemiczną, przeprowadzono ocenę ekspresji HER-2/neu u 298 chorych leczonych z powodu RSM w stopniach IB i IIA zarówno w grupie chorych na raka płaskonabłonkowego, jak i gruczołowego. Dokonano porównania ekspresji HER-2/neu w grupach chorych wyróżnionych na podstawie uznanych czynników prognostycznych, takich jak stopień klinicznego zaawansowania, typ histologiczny, obecność przerzutów do regionalnych węzłów chłonnych, zajęcie przestrzeni naczyniowej i stopień uszkodzenia popromiennego nowotworu. Posługując się modelem Coksa, przeprowadzono wielowariantową analizę wpływu ocenianych czynników prognostycznych zarówno na przeżycia całkowite, jak i bezobjawowe. Wyniki: Pozytywną reakcję na HER-2/neu stwierdzono w 135 przypadkach (45,3%): w 23 przypadkach była to reakcja o dużym nasileniu – 3+ (7,8%), a w 41 przypadkach o nasileniu średniego stopnia – 2+ (13,7%). W 163 przypadkach (54,7%) nie stwierdzono pozytywnej reakcji. Wyniki analizy przeżyć są następujące: prawdopodobieństwo całkowitego przeżycia 5 lat dla całej grupy chorych wyniosło 90,9%, a 10 lat – 85,2%. Przedstawiono krzywą przeżycia całkowitego analizowanej grupy chorych. Prawdopodobieństwo przeżycia bez nawrotu choroby 5 i 10 lat wyniosło odpowiednio 83,3% i 82,3%. Istotny wpływ na 5- i 10-letnie przeżycia bezobjawowe miały: przerzuty do węzłów chłonnych i ich liczba, zajęcie przestrzeni naczyniowej, typ histologiczny i ekspresja HER-2/neu. W wyniku przeprowadzonej analizy Coksa wykazano istotny wpływ prognostyczny na ryzyko nawrotu lub zgonu takich czynników, jak: przerzuty do węzłów chłonnych i ilość zajętych węzłów, zajęcie przestrzeni naczyniowej, typ histologiczny i ekspresja HER-2/neu. Ryzyko nawrotu lub zgonu dla jednego zajętego węzła oraz dla większej liczby zajętych węzłów chłonnych jest 2,4 oraz 5,1 razy wyższe od odpowiedniego ryzyka dla węzłów niezajętych. Fakt zajęcia przestrzeni naczyniowej zwiększa niemal 3-krotnie ryzyko nawrotu lub zgonu. Dla raka płaskonabłonkowego ryzyko nawrotu lub zgonu stanowi 0,4 ryzyka niepowodzenia dla raka gruczołowego. Stwierdzenie silnej ekspresji HER-2/neu (2+, 3+) zwiększa 2,7 razy ryzyko niepowodzenia leczenia. Wnioski: Nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic w ekspresji HER-2/neu w grupach chorych wyróżnionych na podstawie parametrów kliniczno-patologicznych (tj.: stopnia klinicznego zaawansowania, typu histologicznego, przerzutów do regionalnych węzłów chłonnych i popromiennej sterylizacji szyjki macicy). Istotny wpływ statystyczny na przeżycia bezobjawowe miały następujące czynniki prognostyczne: typ histologiczny, przerzuty do węzłów chłonnych i ich liczba, inwazja przestrzeni naczyniowej oraz ekspresja TP53, BCL2 i HER-2/neu. Spośród wszystkich analizowanych czynników największy wpływ prognostyczny zarówno na przeżycia całkowite, jak i bezobjawowe miała obecność przerzutów do węzłów chłonnych miednicy.

Słowa kluczowe
rak szyjki macicy, czynniki prognostyczne, immunohistochemia, ekspresja HER-2/neu, prawdopodobieństwo przeżycia i zgonu