Niedotlenienie guza jako czynnik predykcyjny w radioterapii onkologicznej
Piotr Martenka1, Andrzej Roszak2
Radioterapia jest obok chirurgii podstawową metodą leczenia nowotworów. Trwają obecnie intensywne poszukiwania czynników predykcyjnych dla skuteczności radioterapii. Mechanizm działania radioterapii zależny jest od obecności tlenu w komórce. Najnowsze doświadczenia dowodzą, że tlen cząsteczkowy poprzez mechanizm fiksacji zaburza naprawę uszkodzeń wywołanych w DNA promieniowaniem jonizującym. Liczne badania wykazały, że ocena niedotlenienia guza koreluje z wynikiem radioterapii. Brak jednak uniwersalnej metody oceniającej hipoksję. Aktualnie stosowane metody, jak pomiar elektrodą Eppendorfa, ocena markerów molekularnych hipoksji czy badania PET z użyciem oksydoredukcyjnych radiofarmaceutyków dostarczają sprzecznych wyników. Istnieje więc wiele wątpliwości co do ilościowego i jakościowego charakteru zależności między niedotlenieniem a wrażliwością na radioterapię. Ponadto analizę utrudnia fakt, że niedotlenienie wywiera znaczny negatywny prognostyczny wpływ na wyniki leczenia radioterapią poprzez indukcję zmian genomowych i proteomicznych. W pracy przedstawiono aktualny stan wiedzy na temat wpływu niedotlenienia guza na skuteczność radioterapii.