Hipoksja może pobudzać angiogenezę poprzez degranulację komórek tucznych
Dariusz Szukiewicz, Grzegorz Szewczyk, Wacław Śmiertka, Sławomir Maśliński
Angiogeneza łożyskowa ma podstawowe znaczenie dla prawidłowego przebiegu ciąży. Komórki trofoblastu charakteryzuje zdolność do wzrostu inwazyjnego, przy czym stężenie tlenu może modulować stopień inwazyjności tej tkanki, m.in. poprzez zmianę nasilenia miejscowej angiogenezy. Łożysko ludzkie jest stosunkowo bogatym źródłem komórek tucznych (KT), których ziarnistości wydzielnicze zawierają czynniki angiogenne (np. VEGFs). Udowodniono, że reakcją fizjologiczną w niedokrwionych tkankach łożyskowych jest zwiększenie ekspresji VEGFs. Celem niniejszej pracy była ocena wpływu hipoksji na proces degranulacji KT w pozaustrojowej hodowli izolowanych komórek ludzkiego trofoblastu. Utworzono kohodowle in vitro komórek ludzkiego trofoblastu z ciąż donoszonych oraz KT uzyskanych z krwi pępowinowej. Podczas 30-minutowej inkubacji w warunkach hipoksji (2% O2) oceniano za pomocą komputerowej analizy obrazu stopień degranulacji KT barwionych 0,001% czerwienią rutenową z dodatkiem czterotlenku osmu. Wyniki porównywano z uzyskanymi w warunkach normoksji, po podaniu związku 48/80 (powoduje degranulację) oraz chromoglikonianu disodowego (DSCG; stabilizator KT). Hipoksja doprowadzała do znaczącego nasilenia degranulacji KT (p<0,05) w kohodowli z komórkami trofoblastu. Maksymalna intensywność tej degranulacji była podobna do obserwowanej po zadziałaniu związkiem 48/80, ale reakcja przebiegała wolniej. Uprzednie zastosowanie DSCG blokowało odpowiedź w postaci degranulacji zarówno na hipoksję, jak i na podanie związku 48/80. Ze względu na zawartość wielu mediatorów w ziarnistościach wydzielniczych KT hipoksja wpływa m.in. na angiogenezę łożyskową, przepuszczalność naczyń i inwazyjność trofoblastu. Zmiany liczby KT lub zmiany wzajemnych proporcji subtypów KT (MCTC i MCT) mogą odgrywać istotną rolę w fizjologii i patologii ludzkiego łożyska.