Analiza odczynów popromiennych jelit u chorych napromienianych na miednicę mniejszą w leczeniu raka szyjki macicy
Ryszard Krynicki, Bogusław Lindner, Joanna Jońska, Krzysztof Gawrychowski, Grzegorz Panek, Mariusz Bidziński
Wstęp: Teleradioterapia w połączeniu z brachyterapią ma na celu zastosowanie dawki całkowitej biologicznie skutecznej dla miejscowego wyleczenia raka szyjki macicy, co jednocześnie powoduje zwiększone ryzyko powikłań popromiennych. Częstość występowania późnych powikłań popromiennych zależy głównie od zastosowanego leczenia. Cel pracy: Analiza czynników wpływających na częstość występowania i stopień nasilenia powikłań jelitowych po leczeniu napromienianiem. Materiał i metoda: Analizie poddano 1078 chorych na raka szyjki macicy leczonych z zastosowaniem chirurgii z uzupełniającą radioterapią (259 chorych) lub tylko napromienianiem (819 chorych) w latach 1996-2000 w Klinice Nowotworów Narządów Płciowych Kobiecych w Centrum Onkologii w Warszawie. Dawki z teleradioterapii wynosiły od 41,4 do 46,2 Gy lub od 56 do 64 Gy (przy braku warunków do brachyterapii). Dawki z brachyterapii na punkt A wynosiły od 45 do 50 Gy. Testem Chi2 oceniano zależność między występowaniem odczynów a czynnikami związanymi z leczeniem i populacyjno-klinicznymi, a przy pomocy analizy Coxa – wpływ tych czynników na wystąpienie późnych ciężkich powikłań. Wyniki: Wczesne ciężkie odczyny popromienne stwierdzono u 1,1% chorych, natomiast późne – u 6% chorych. Na wystąpienie wczesnych odczynów popromiennych wpływ mają typ operacji oraz czas do rozpoczęcia uzupełniającej radioterapii. Ryzyko późnych ciężkich powikłań wzrasta ze stopniem klinicznego zaawansowania nowotworu i dawką całkowitą. Wnioski: Leczenie skojarzone – zwłaszcza rodzaj operacji i czas do wdrożenia radioterapii – ma decydujący wpływ na tolerancję leczenia. Ryzyko wystąpienia późnych powikłań popromiennych zależy od dawek całkowitych oraz od stopnia klinicznego zaawansowania.